Chronische pijn en seks, hoe behoud je de intimiteit?

Chronische pijn en seks is veelal een lastige combinatie, maar helaas wordt er bijna niet over gepraat. Niet met elkaar, niet in de dokterskamer, en niet in de Facebookgroep met lotgenoten. Dat is vreemd, want mensen hebben bijna net zo veel behoefte aan fysieke en emotionele intimiteit, als dat ze voedsel en onderdak nodig hebben.

Seksualiteit helpt om te voldoen aan de essentiële behoeftes van menselijk contact. Het is een natuurlijk en gezond deel van ons leven en een belangrijk aspect van de identiteit van een persoon. Maar als chronische pijn je leven binnendringt, verdwijnt vaak het plezier van de seks. Als je pijn hebt, is vrijen misschien wel het laatste waar je zin in hebt.

Toch is het belangrijk om de intimiteit tussen jou en je partner te behouden. Een gezonde intieme relatie kan een positieve uitwerking hebben op alle kanten van je leven, ook op je pijn. Hoe kun je, ondanks je pijn, je seksleven weer op peil brengen?

Met je arts bespreken
Soms is pijn de directe oorzaak van seksuele problemen, omdat je simpelweg te veel pijn hebt voor seks. Je pijnmedicatie aanpassen kan dan mogelijk de oplossing zijn. Als je pijn zo ernstig is dat seks echt onmogelijk is, raadpleeg dan je arts. Het kan nodig zijn om de timing van je medicatie aan te passen of een andere of sterkere pijnbestrijding te kiezen.
Aan de andere kant kunnen sommige medicijnen juist seksuele problemen veroorzaken. Ze verminderen de zin in seks of remmen de seksuele functie doordat ze veranderingen in je zenuwstelsel veroorzaken. Geneesmiddelen kunnen invloed hebben op de doorbloeding en de hormoonhuishouding – twee belangrijke factoren bij het vrijen. Vertel je arts over alle bijwerkingen van je medicijnen die je seksualiteit lijken te beïnvloeden. Misschien kan hij een alternatief medicijn voorschrijven of de dosis van je huidige medicatie aanpassen.

Je emoties onderzoeken
Om goede seks te hebben moet je zelf lekker in je vel zitten. Dus begin met het aanpakken van je eigen emoties. Als de pijn je fysiek beschadigd heeft, je werkloos heeft gemaakt of wanneer je niet meer in staat bent om bij te dragen aan de taken thuis, kan je gevoel van eigenwaarde zo geknakt zijn dat je je onaantrekkelijk en niet meer begerenswaardig voelt voor je partner. Het besef dat je fysieke en emotionele afstand houdt ten opzichte van je partner, kan daarnaast ook weer bijdragen aan je angst, schuld en wrok. Ook stress kan de onderliggende problemen in je relatie aanscherpen. Zelfs sterke relaties kunnen worden getergd door medische problemen of chronische pijn. Je bewust zijn van emotionele conflicten en de onderliggende oorzaak, is een belangrijke eerste stap in het versterken van de relatie met je partner. Therapie kan hierbij mogelijk helpen.

Met je partner praten
De volgende stap om je seksualiteit te herontdekken is om met je partner te praten over je gevoelens. In het begin kan dit het beste worden bereikt door volledig aangekleed, aan de keukentafel of in een andere neutrale setting met elkaar te praten. Seks kan moeilijk zijn om over te communiceren. Begin je zinnen met ‘ik’, niet met ‘jij’. ‘Ik voel je liefde en zorg wanneer je me dicht tegen je aan houdt’ nodigt meer uit tot een dialoog dan ‘je raakt me nooit meer aan’. Geef beiden uiting aan je angsten en verlangens. Je denkt misschien dat je partner je niet meer aanraakt omdat hij zijn interesse heeft verloren of niet meer naar je verlangt, maar het kan ook zijn dat hij alleen maar bang is om jou pijn te doen.

Opnieuw die vonk
Breng samen tijd door om elkaar weer te leren kennen. Je kunt allebei kleine dingen doen die ervoor zorgen dat de ander zich geliefd voelt. Soms is de intimiteit namelijk in het slop geraakt, omdat er een afstand tussen jullie beiden is ontstaan als gevolg van de pijn en de negatieve emoties. Je doet niet aardig meer tegen de ander, of je leeft in stilte langs elkaar heen, elk in zichzelf opgesloten met zijn eigen zorgen en narigheid.

Op die manier kun je eindeloos voortsudderen, maar dat dit de intimiteit niet ten goede komt is duidelijk. Als je deze situatie blijft negeren, omdat je niet weet wat te doen, je je handen al vol hebt aan de praktische problemen en je de stap naar het vragen van hulp van buitenaf veel te groot vindt, zal het waarschijnlijk van kwaad tot erger gaan. Veel beter is het om proactief op te treden, en te proberen om elkaar weer terug te vinden.

Een paar tips voor beiden, om jullie relatie beter en vooral weer warmer te maken:

• Bedenk drie dingen die je leuk vindt aan je partner en vertel dat de ander ook.
• Neem regelmatig de tijd om iets samen te doen en probeer dan ook echt contact te hebben. Dat kan iets heel simpels zijn zoals samen koken, of samen de krant lezen en er al doende met elkaar over te praten.
• Probeer eens de dingen terug te halen die je deed toen je elkaar net kende, en zoek een manier om iets te doen wat daarop lijkt.
• Vraag ’s avonds aan elkaar: ‘wat waren jouw top 3-momenten van vandaag?’
• Doe vriendelijk en lief tegen elkaar, raak elkaar aan, geef zo nu en dan eens een knuffel, zeg wat aardigs, zeg ‘dank je wel’.
• Wat weet je van je partner? Houdt hij van picknicks? Houdt hij van een lekker bad? Strandwandelingen? Wat het ook is, doe eens echt heel erg je best om de ander die ervaring te bezorgen.

Als je samen het gevoel van emotionele intimiteit terugvindt, is het gemakkelijker om verder te gaan met de volgende stap: lichamelijke intimiteit.

Wees creatief
Begin opnieuw elkaars lichaam te ontdekken zon­der in de buurt te komen van de geslachtsdelen, richt je puur op je gevoel. Orgasme is niet het doel. In plaats daarvan leer je wat nu goed voelt voor jou en je partner. Laat de vonk weer overspringen. Geslachtsgemeenschap is maar één manier om je behoefte aan intiem menselijk contact te bevredigen. Intimiteit kan zich op allerlei manieren uiten:

• Aanraken. Het lichaam van je partner onderzoeken via aanraking is een spannende manier om je seksuele gevoelens te uiten. Dit kan onder meer door elkaars hand vast te houden, te knuffelen, strelen, masseren of zoenen. Aanraking, in welke vorm dan ook, versterkt het gevoel van intimiteit.
• Masturberen. Masturbatie is een normale en gezonde manier om je seksuele behoeften te vervullen. Een partner kan bij het vrijen masturbatie gebruiken als de andere partner niet in staat is om actief te zijn.
• Orale seks. Het kan een alternatief voor, of aanvulling op, de traditionele geslachtsgemeenschap zijn.
• Verschillende posities. Naast elkaar liggen, knielen of zitten. Zoek in de bibliotheek of boekhandel naar een boek dat verschillende manieren om gemeenschap te hebben beschrijft en illustreert. Je kunt het natuurlijk ook online bestellen.
• Vibrators en glijmiddel. Met een vibrator kun je zonder fysieke inspanning plezier aan je vrijpartij toevoegen. Wanneer vaginale droogte het probleem is, kun je bij de drogist een glijmiddel kopen.

Plannen
Intimiteit kan meer voldoening brengen wanneer je het van tevoren plant. Maak een afspraakje met je partner en kies een tijdstip van de dag waarop je de meeste energie en zo min mogelijk pijn hebt. Neem je pijnstillers ruim van tevoren, zodat je de maximale werking hebt op het moment dat je het nodig hebt. Beperk de hoeveelheid alcohol die je drinkt en vermijd het gebruik van tabak. Alcohol en tabak kunnen de seksuele functie aantasten. Geef jezelf voldoende tijd om nieuwe dingen te proberen. Blijf relaxed en hou er af en toe wat humor in. Concentreer je op de reis, niet op de bestemming. Als het niet gaat zoals je hoopt, probeer dan niet ontmoedigd te raken of je te focussen op het negatieve, blijf proberen.

Vertrouwen
Heel belangrijk voor het herstellen van de intimiteit is het feit dat je elkaar moet kunnen vertrouwen. Ik zal uitleggen wat ik daarmee bedoel:

– Voor de partner met pijn:
Degene die pijn heeft, is vaak zo bang geworden voor het pijnlijke vrijen en voelt zich daar vaak zo schuldig over, dat ze geen enkel teder gebaar meer durft te maken. Hoe lief ze haar geliefde ook af en toe vindt en hoe graag ze dat ook zou willen laten blijken, al is het maar door een aai over z’n bol, het geven van een fijne zoen, of het strelen van zijn rug, ze durft het niet meer, omdat ze bang is dat hij dan meteen ‘meer’ wil.
Het is belangrijk dat degene met pijn dit open naar haar partner uitspreekt, zodat deze begrijpt waar de afstand vandaan komt. Je kunt afspraken maken over dit soort situaties, waardoor de pijnpatiënt gewoon haar liefde en soms dankbaarheid kan uiten zonder dat ze bang hoeft te zijn dat er meteen om meer intimiteit wordt gevraagd.

Het kan ook zo zijn dat degene met pijn haar pijn gebruikt om onder seksuele intimiteit uit te komen, omdat ze daar toch al weinig behoefte aan had, terwijl de pijn bij het vrijen eigenlijk wel meevalt. Als dat vaak gebeurt, kan dit voor de gezonde partner uitlopen op enorme frustratie. Het is heel belangrijk dat je eerlijk blijft ten opzichte van elkaar. Waarschijnlijk heb je op sommige momenten te veel pijn om te vrijen, maar is het op andere dagen wel mogelijk. Of kun je in elk geval de tips die hierboven staan toepassen om toch intiem te zijn met je geliefde.

– Voor de ‘gezonde’ partner:
Als de gezonde partner te veel vraagt van de patiënt en regelmatig zijn zin doordrijft, ook op momenten dat de patiënt eigenlijk te veel pijn heeft, wordt het voor haar heel moeilijk om genegenheid en warmte voor hem te blijven voelen. Het vertrouwen kan alleen ontstaan als degene met pijn weet dat zij op echt moeilijke momenten ook op begrip kan rekenen. Daar staat tegenover dat wanneer de pijnpatiënt zegt dat het oké is, dat ze zich goed genoeg voelt voor intimiteit en zelfs seks, de gezonde partner er op moet kunnen vertrouwen dat dat ook zo is en niet meer bang hoeft te zijn de ander pijn te doen.

– Gezamenlijk:
Als de patiënt weet dat er geen eisen worden gesteld die zij niet kan waarmaken, en de partner weet dat met zijn wensen, als het maar enigszins mogelijk is, rekening wordt gehouden, is er een basis van vertrouwen aanwezig.

De moeite waard
Door intimiteit kun je je echt beter gaan voelen. Het lichaam maakt namelijk natuurlijke pijnstillers aan; deze endorfines komen vrij bij aanraking en seks. De nabijheid die je voelt tijdens het vrijen kan je sterker maken en je weer helpen om beter te om te gaan met je chronische pijn.

Dit blog komt uit ‘OVER LEVEN MET  PIJN’.
In dit boek vind je nog 24 hoofdstukken vol met tips m.b.t. je leven met pijn.
Maak met eenvoudige aanpassingen je leven binnen zes maanden weer leuk en zinvol, ondanks de pijn.
Hier lees je meer over dit boek.
Klik op Over leven met pijn’ van Anna Raymann om het boek te bestellen.

De inhoud van mijn blogs mag niet beschouwd worden als een medisch advies, diagnose of behandeling. Het is alleen bedoeld als informatie en geeft slechts mijn mening weer.

Meer blogs vind je hier

In de Besloten Facebook-groep; Chronische pijn Community LPO kun je met 4500 lotgenoten chatten, vragen stellen en steun kunt geven en krijgen.