Deel 2

Men weet niet goed om te gaan met jouw pijn

Het is goed mogelijk dat je vriendschappen kwijt raakt doordat je niet meer met je vriend(inn)en kunt gaan sporten of uitgaan, of omdat ze jou gewoon niet meer zo gezellig vinden als vroeger. Soms vinden vrienden het ook moeilijk hoe ze met je om moeten gaan, nu jij ‘patiënt’ bent.

Dat de mensen om je heen geen begrip hebben en dat je eens zo hechte relaties verliest doet natuurlijk pijn. Een mens is nu eenmaal een sociaal dier. Ons gevoel over wie we zijn en wat onze plaats is op aarde, wordt nu eenmaal beïnvloed door de aard en kwaliteit van onze interactie en relaties met anderen. Maar het is bijna onvermijdelijk dat de chronische pijn die relaties verandert.

Te veel prikkels en watten in je hoofd

Vaak is de overgevoeligheid voor prikkels en/of de wattendeken in je hoofd een complicerende factor bij het onderhouden van je sociale contacten.
Die overgevoeligheid kan optreden wanneer er meer mensen in de kamer zijn en/of er veel geluid is, vooral harde muziek. Deze hoeveelheid prikkels is voor een pijnpatiënt vaak net te veel, en levert dan extra pijn op. Ook kan er een mist in je hoofd ontstaan (mede veroorzaakt door eventuele medicatie) die het moeilijk maakt om je te concentreren, en te luisteren en praten met de aanwezigen.
Dat dit extra vervelend is laat zich raden. Dan bén je toch aanwezig bij dat feestje, je bént met je geliefden, en dan wordt het je nog extra moeilijk gemaakt door deze verschijnselen, die menig pijnpatiënt er als bonus  bij krijgt.

Een schrale troost weliswaar, maar die keer dat je dan wel een fijn samenzijn met je geliefde familie of vrienden hebt is dan wel extra bijzonder, en je zult daar des te meer van kunnen genieten. En voor die andere momenten wanneer je aan huis gebonden bent en toch graag contact wil hebben, denk dan eens aan FaceTime of Skype. Niet helemaal ‘the real thing’, maar als alternatief toch niet zo slecht. Als je dan moe wordt/te veel pijn krijgt/ de mist in je hoofd neerdaalt, dan kun je het gesprek beëindigen en ben je meteen in je eigen bed of op je eigen bank om je ogen te sluiten en te rusten.

Anders behandeld worden

Als je een chronisch pijnpatiënt bent, een ‘ziekte’ waar niet zoveel begrip voor is, dan word je soms vreemd bejegend. Misschien zelfs door diegenen die je normaliter voluit steunen. Je wilt dat men jou als een volwassen, volwaardig persoon tegemoet treedt, niet als ‘die persoon met pijn’, en zeker niet alsof je een afhankelijk kind bent.
Als dit soort behandeling je overkomt, bedenk dan om te beginnen dat die houding van die ander meer zegt over die persoon dan over jou. Het heeft te maken met de dingen die ze zelf wel of niet in hun leven hebben meegemaakt en in wat voor soort omgeving ze opgegroeid zijn. Neem het dus niet persoonlijk op. En daarbij weet je  van binnen zelf maar al te goed dat jij wel degelijk een volwaardig mens bent, ondanks je pijn en andere gezondheidsproblemen. Zorg dat dat voldoende voor je is, en laat het verder los. Het is hún probleem.

Praten over je pijn

Als je over je pijn vertelt kan het zijn dat de ander daar meteen een mening over heeft. Als je je klachten verzwijgt en zelfs net doet alsof je kerngezond bent, dan kan de ander echter totaal geen idee krijgen van wat je nu wel, en wat niet kunt. Bovendien loop je, als je niks zegt, de kans mis op de zo wenselijke steun en praktische hulp.

Hoeveel je over je pijn wilt vertellen is iets persoonlijks. Het hangt er van af wat voor persoon jij zelf bent en wie die andere persoon is. Het heeft ook met de omstandigheden te maken: het ene moment heb je wellicht meer behoefte om erover te praten dan op een moment dat je juist plezier wilt maken en juist even niet met die pijn bezig wilt zijn.
Voor de ander geldt net zoiets: de ene persoon zal het bijvoorbeeld onbeleefd vinden om specifiek naar je pijn te vragen, terwijl een ander bang is dat het lijkt alsof het hen niks kan schelen wanneer hij er niet naar informeert.

Ook hier weer is het de kunst om net genoeg zeggen zodat de ander op de hoogte is, maar niet zo lang er over vertellen dat die persoon voortaan met een wijde bocht om je heen loopt.

Als je er liever niks over kwijt wil is het goed om van te voren een paar zinnetjes bij de hand te houden. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: ‘Lief dat je het vraagt, maar als je het niet erg vindt heb ik nu niet zoveel zin om er teveel over te praten’.

Met betrekking tot je huisgenoten is het wellicht handig om elke dag een cijfer aan je pijn te geven, en dat ’s ochtends, als een soort weerbericht, te melden. Dan weten ze min of meer waar ze aan toe zijn met jou voor die dag. Wat jij wel of niet kunt doen, waar zij mee moeten helpen of wat ze moeten overnemen.

Over je grenzen heengaan

Omdat je pijn onzichtbaar is en je klachten sterk kunnen wisselen, kan de steun die je krijgt ook heel verschillend zijn. Omdat men jouw pijn niet kan zien is het vaak, zelfs voor hen die het dichtste bij je staan, moeilijk te geloven dat iemand die er zo goed uitziet, zoveel klachten en beperkingen kan hebben. Soms is er totaal geen begrip en dwingt men je bijna om over je grenzen heen te gaan, hoe hard je ook beweert dat je het echt niet kunt.

Het is duidelijk dat dit overschrijden van je grenzen niet alleen slecht is voor je lijf, maar ook mentaal hard aan kan komen. Als je probeert te doen alsof er niks met je aan de hand is, moet je daar meestal later zwaar voor boeten. Helaas is die ander meestal niet meer in de buurt wanneer je die terugslag krijgt, dus dat krijgen ze dan niet te zien. Je ligt dan thuis op de bank of in bed en pas als het beter gaat kom je weer uit je holletje gekropen. Die ander heeft dus geen idee dat die activiteiten, waar men jou toe heeft overgehaald, zo afgestraft zijn.

Ook dit aspect van het hebben van chronische pijn speelt bij veel pijnpatiënten een negatieve rol in hun relaties.

Onvoorspelbaar

Iedereen met onzichtbare pijn weet hoe lastig het is om goed om te gaan met die steeds weer wisselende klachten, en die grillige intensiteit van de pijn. Je kunt misschien wel begrijpen dat dit voor iemand uit je omgeving, je familieleden of vrienden soms de indruk geeft dat je de pijn enigszins overdrijft, of dat je er niet goed mee weet om te gaan. Ook dit kan de relaties onder spanning zetten.

Men ziet dat je de ene keer naar een verjaardag kunt gaan of boodschappen doen, en gelooft dan niet dat je de dag erna soms nauwelijks tot in je eigen keuken kunt komen. Je partner ziet je het ene moment lachen met je vriendinnen, maar als hij daarna gezellig met jou wil eten heb je te veel pijn om van de bank af te komen, en denkt dan dat dit onwil is. Als je het van hun kant bekijkt snap je misschien wel dat dit bij een ander op zijn minst twijfels kan oproepen of het allemaal wel zou erg is. Dat ook dit weer een inbreuk is op de kwaliteit van je relatie en vriendschappen is helaas een feit.

Als je je met betrekking tot deze situaties verplaatst in de ander snap je misschien wel waarom men soms twijfelt of het moeilijk vindt om begrip op te brengen of steun te geven. Maar hoe goed je dat misschien ook snapt, het feit blijft dat jij je er extra eenzaam door voelt en het doet je verdriet wanneer je die steun en begrip niet krijgt, juist nu je die zo hard nodig hebt.

Dit is deel 2 van het blog over chronische pijn & familie & vrienden. Deel 1 lees je hier, en deel 3 hier.

De inhoud van mijn blogs mag niet beschouwd worden als een medisch advies, diagnose of behandeling. Het is alleen bedoeld als informatie en geeft slechts mijn mening weer.

Veel meer over chronische pijn en relaties vind je in het boek  ‘Lieve Help!’
Hierin heel veel tips en adviezen, alle do’s en don’ts,  met betrekking tot het leven met chronische pijn, voor zowel de persoon met pijn, als ook voor de mensen om hem of haar heen.
Het boek heeft sinds zijn verschijning alleen maar 5****** recensies gehad, zowel van pijnpatiënten en de mensen om hen heen, alsook van (pijn)artsen, psychologen en therapeuten.
Bestel jouw eigen exemplaar van ‘Lieve Help!’ hier.
Lees meer over ‘Lieve Help’ hier

Wil je dit blogartikel delen of gebruiken in een tijdschrift, nieuwsbrief of website? Dat is prima, zolang je de volgende zin en een werkende link naar mijn website (www.boek-en-steun.nl) plaatst: “Door Anna Raymann. Auteur van: “Lieve help! Steunen en gesteund worden bij chronische pijn en ander onzichtbaar leed”

Meer blogs vind je hier 

Ga ook eens naar de Facebookpagina van Boek-en-steun, like ons en blijf op de hoogte van alle nieuws, tips en adviezen.

Ook is er sinds ruim een jaar een besloten groep Chronische pijn Boek-en-steun, waar inmiddels ruim 1600 lotgenoten elkaar gevonden hebben.