Jaloezie en chronische pijn

Een aantal negatieve emoties die vaak met chronische pijn gepaard gaan, heb ik al genoemd. Boosheid, verdriet en angst zijn primaire emoties. Secundaire emoties zijn emoties waarbij ook gedachtes een rol spelen. Dat maakt deze gevoelens een stuk complexer. Voorbeelden hiervan zijn afgunst, schaamte, medelijden en wrok.

Een van die secundaire emoties die bij chronische pijn vaak voorkomt en je dagen onnodig moeilijk maakt, is jaloezie. Als deze emotie bij jou opduikt, is het essentieel dat je dat gaat aanpakken, liever nog vandaag dan morgen.

Wat is die jaloezie waar ik het hier over heb?
Daarmee bedoel ik niet dat je afgunstig bent op materiële bezittingen van een ander, op een mooi huis, dure kleren of verre vakanties. Nee, waar ik het hier over wil hebben, is de situatie waarin je moeite hebt met het feit dat een ander gezond is, een fit lichaam heeft en gewoon lekker kan doen waar hij of zij zin in heeft. En om het nog erger te maken: dat diegene het ook nog eens allemaal heel vanzelfsprekend vindt. Het is werkelijk onuitstaanbaar! Ook ik keek in mijn slechte periodes met afgunst naar mijn vriendinnen, die maar gewoon gingen werken, sporten, oppassen, op stap gingen en naar restaurants en feestjes en dat allemaal heel normaal vonden.

Inmiddels weet ik echter dat, wanneer je met je pijn thuis zit en hier met steeds schevere ogen naar kijkt, je jezelf geen plezier doet. Die afgunst kan tot zelfmedelijden en uiteindelijk tot bitterheid leiden. Wees ervan bewust dat het ook nog eens de relatie tussen jou en die persoon flink kan beschadigen, of het nou die met je partner betreft, of die met een familielid of vriendin. Ik denk dat dat niet is wat je wilt, dus laat het niet zover komen, en druk die jaloezie op tijd de kop in.

WAT KUN JE DOEN?

Klopt je beeld wel?
Om te beginnen is het goed om jezelf eens af te vragen of het wel klopt wat je denkt. Hebben die vrienden echt zo’n leuk leven als het lijkt? Of heb jij dat zelf zo zitten invullen en ga je te veel af op wat ze op Facebook of Instagram plaatsen? Misschien is hun leven helemaal niet zo flitsend en onbezorgd als jij denkt. Net als mensen er vaak totaal geen idee van hebben hoe jouw leven er van dag tot dag uitziet, zo zou jij er weleens helemaal naast kunnen zitten wat het bestaan van jouw vrienden betreft. Geloof me, iedereen heeft bij tijd en wijle te maken met tegenslagen, angsten, kommer en kwel en verdriet. Weinig mensen posten hun zorgen en verdriet op sociale media, maar dat wil nog niet zeggen dat die bij hen er niet zijn. Pas op dat je dus niet jouw eigen binnenkant, inclusief je verdriet en angsten, vergelijkt met hun buitenkant!

Bespreek het
Het is goed om jouw gevoel bespreekbaar te maken, en je naasten uit te leggen wat je dwars zit. Dat is misschien niet gemakkelijk, omdat je niet weet hoe dat zal gaan vallen, maar als je rustig en zonder verwijten vertelt wat je ergert, zou dit wel eens een verrassend gesprek kunnen opleveren. Het is ook goed om bij jezelf na te gaan wát het precies is waar je jaloers op bent, en waarom. Is het vanwege de sport die je zelf ook weer graag zou willen uitoefenen? Of gaat het om het feit dat de ander het doodnormaal vindt om twee keer per week op de tennisbaan te staan? Als je precies weet waar het hem in zit, kun je er vaak al beter mee dealen.

Bitterheid
Laat je afgunst niet tot wrok leiden. Daar word je geen leuker mens van en de mensen om je heen durven je dan niks meer te vertellen over de dingen die ze meemaken. Jij bent dan zelf degene die daar het meeste aan gaat missen. Het is misschien niet gemakkelijk, maar probeer jezelf aan te leren om blij te zijn voor de ander en met plezier te luisteren naar de mooie verhalen. Op die manier kun je deze meebeleven en dus ook genieten van wat zij hebben meegemaakt. Gelukkig zijn voor een ander maakt ook jezelf gelukkig, echt waar!

Dankbaar
Wat ook kan helpen is het bijhouden van een dankbaarheidsdagboek. Dat klinkt misschien heel ingewikkeld, maar dat is het niet. Het mag gewoon een schriftje zijn waarin je elke avond drie dingen noteert waarvoor je die dag dankbaar bent geweest. Het helpt je om je te laten inzien dat je eigen leven zo slecht nog niet is, en maakt je uiteindelijk een positiever mens. In hoofdstuk 24 lees je hier meer over

JALOEZIE IN EEN LIEFDESRELATIE

Jaloezie kan vaak de oorzaak van problemen in een liefdesrelatie zijn, ook wanneer de partners geen chronische pijn hebben. Wanneer er echter ook nog eens langdurige pijn in het spel is, kan de relatie door jaloezie nog gemakkelijker onder druk komen te staan. Daarom is het extra belangrijk om hier alert op te zijn en zo nodig tijdig in te grijpen als je een gezonde, liefdevolle en langdurige verbintenis wilt hebben en houden.
Laten we wél wezen, een klein beetje jaloezie in een relatie is heel gezond. Het geeft aan dat jullie band belangrijk voor je is en dat je daadwerkelijk je best doet om alle stormen en vloedgolven die jullie verbintenis bedreigen te ontwijken.
Let wel, ik heb het hier niet over zaken als vreemdgaan. Als dat de oorzaak van de jaloezie is, kan ik je alleen maar aanraden om professionele hulp te gaan zoeken. Ik wil het hier alleen hebben over die jaloezie die bij jou de kop opsteekt, omdat jij degene bent die pijn heeft, en je partner niet.

Een persoonlijk verhaal
Het is alweer een paar jaar geleden dat ik zelf kei-jaloers was op mijn man. Al heel erg lang droomde hij ervan om eens te mee te varen op een tallship, een groot zeilschip waar je als betalend bemanningslid kunt aanmonsteren. Elke vijf jaar liep hij likkebaardend langs de schitterende boten bij Sail Amsterdam, en nam hij zich voor die droom ooit waar te gaan maken. Maar nu zou hij het dan eindelijk echt gaan doen!
Was ik jaloers, omdat ik ook zo graag als matroos of koksmaatje op zo’n schip mee wilde? Ben je gek! Ik word al misselijk als we nog maar in de haven liggen, laat staan dat ik zo graag shifts van 8 uur op en 4 uur af zou willen draaien in kleine ruimtes vol met mensen, met overal richeltjes waar je overheen moet stappen, of lage plafonds waar je je hoofd aan kunt stoten. Geen haar op mijn hoofd die zoiets ooit zou willen gaan doen, nu niet, en ook niet voordat ik chronische rugklachten had. Waarom dan toch zo afgunstig?

Ik kwam er pas later achter dat de eigenlijke reden van mijn jaloezie op hem was dat hij zomaar in staat was om zijn dromen te volgen. Dat hij gewoon kon gaan doen wat hij leuk vond. In eerste instantie was ik hartstikke blij voor hem, maar hoe dichter de dag van zijn vertrek naderde hoe chagrijniger ik werd. Uiteraard hield het hem heel erg bezig, maar hoe meer hij erover praatte, hoe bitterder ik werd. Ik kapte hem dan meestal gewoon af, en toen ik echt onuitstaanbaar werd, greep hij in. Hij vroeg me recht op de vrouw af wat me zo dwars zat en of we dit open en voorgoed uit konden praten. Gelukkig dwong hij mij zo om eens goed na te denken over wat het nu precies was wat me zo jaloers maakte, voordat zijn reis iets onherstelbaars in onze relatie zou kapot maken.
Toen ik eens eerlijk diep naar binnen keek om erachter te komen waarom deze hele situatie me zo boos maakte, ontdekte ik een paar dingen:

• De angst om iets (leuks) te missen.
• De angst dat het ons uit elkaar zou drijven. Misschien kwam hij op die reis wel een leuke –lees: gezonde! – vrouw tegen, die zijn droom met hem deelde.
• Onzekerheid en het gevoel om tekort te schieten in mijn aandeel in onze relatie: saai, niks meer meemaken, niks te vertellen, niet meedoen, niet eens kunnen helpen zijn tas te pakken.
• Het feit dat hij zijn droom kon volgen en ik dat niet meer kon. En dat hij dat feit in mijn ogen ook nog gewoon voor lief nam.

Toen ik eenmaal besefte dat de reden voor mijn afgunst bij mijn chronische ziekte lag, en niet bij hem, snapte ik dat ik daar iets aan kon en moest doen. Anders zou de jaloezie maar al te gemakkelijk overgaan in zelfmedelijden, en die emotie heeft nog nooit iemand verder geholpen.

Wat kun je doen tegen het jaloezie-monster?
Ik geef je zes praktische tips om het lelijke jaloezie-monster in een liefdesrelatie in toom te houden:

1. Volg je eigen dromen en passies. Denk je dat dat niet meer kan, omdat je niet meer kunt doen wat je vroeger wel kon? Fout gedacht! Er zijn altijd nieuwe dromen en passies te ontdekken die wel binnen jouw mogelijkheden liggen. Misschien moet je ervoor buiten je comfortzone treden en dat is eng, maar het kan je zoveel opleveren dat het echt de moeite waard is om over je angsten en beperkingen heen te stappen.
2. Houd elkaars individualiteit in ere. Ik snap echt niet wat iemand er aan vindt om twaalf dagen op een bewegende ondergrond te moeten lopen, te slapen in een piepkleine kooi, en dagenlang niks anders te zien dan grijze golven. Maar mijn man begrijpt weer niet hoe ik zoveel boeken kan lezen en wat ik zo leuk vind aan fotoshoppen. Door elkaar de tijd en ruimte voor eigen activiteiten te gunnen kun je allebei je eigen persoonlijkheid en eigenheid behouden.
3. Blijf daarnaast ook samen dingen doen. Zodat je niet helemaal langs elkaar heen gaat leven. Al ga je maar samen naar House of Cards op Netflix kijken, maar zorg ervoor dat je ook tijd samen doorbrengt.
4. Zoek eventueel externe hulp. Je kunt misschien niet alles zelf oplossen. In sommige gevallen is het misschien een goed idee om samen in relatietherapie te gaan.
5. Speel geen spelletjes en hang niet de martelaar uit. Overdrijf je pijn niet om je partner maar thuis te houden. Natuurlijk is het wel goed dat je samen nadenkt hoe je ervoor kunt zorgen dat jij niet de hele tijd alleen achterblijft wanneer je partner zijn dromen aan het vervullen is. Bespreek samen wat voor jou een acceptabele alternatieve oplossing is.
6. Hou de intimiteit tussen jullie in stand. Ook al is dat vaak lastig wanneer je altijd pijn hebt. Je leest er meer over in hoofdstuk 8.

Bij ons heeft het goed gewerkt: mijn lief heeft inmiddels al een tweede reis gemaakt, maar belangrijker nog, ik heb intussen zelf ook meerdere dromen verwezenlijkt. Ik ben naar de Olympische Spelen geweest en ik heb drie boeken gepubliceerd. Over de afgunst naar mijn gezonde vriendinnen toe: in de afgelopen jaren hebben velen van hen ook de nodige shit in hun leven te verduren gekregen. Niet dat ik me dáárdoor beter voel, natuurlijk niet, maar wel ben ik daardoor stilaan gaan beseffen dat iedereen op zekere tijd zijn portie narigheid krijgt. En dat die jaloezie van destijds dus echt helemaal nergens op sloeg.
Als jij er ‘last’ van hebt dat je jaloers bent op je partner of vrienden, dan hoop ik dat het je net als mij lukt om het bespreekbaar te maken en inzicht te krijgen. Je leven zal er een stuk fijner van worden.

Dit blog is tevens een hoofdstuk uit mijn boek
OVER LEVEN MET CHRONISCHE PIJN’.
Maak met eenvoudige aanpassingen je leven binnen zes maanden weer leuk en zinvol, ondanks de pijn.

Er staan 25 hoofdstukken in het boek, elk met zijn eigen onderwerp in relatie tot (het leven met) pijn

Hier lees je  meer over dit boek.

De inhoud van mijn blogs mag niet beschouwd worden als een medisch advies, diagnose of behandeling. Het is alleen bedoeld als informatie en geeft slechts mijn mening weer.

Veel meer over chronische pijn en relaties vind je ook in het boek  ‘Lieve Help!’
Hierin heel veel tips en adviezen, alle do’s en don’ts,  met betrekking tot het leven met chronische pijn, voor zowel de persoon met pijn, als ook voor de mensen om hem of haar heen.
Het boek heeft sinds zijn verschijning alleen maar 5****** recensies gehad, zowel van pijnpatiënten en de mensen om hen heen, alsook van (pijn)artsen, psychologen en therapeuten.
Lees meer over ‘Lieve Help’ hier. 

Meer blogs vind je hier

Je kunt je aanmelden voor de Besloten Facebook-groep; Chronische pijngroep Boek-en-steun, waar je met bijna 4000 lotgenoten kunt chatten, vragen kunt stellen en steun kunt geven en krijgen.