Herken je dat, dat mensen tegen je zeggen dat je ‘vooral positief moet blijven’? Hoe voel je je wanneer iemand dat tegen je zegt? Mij maakte dat vroeger altijd woest. Ik dacht dan: Mán! Rot op met je positief! Ik lig hier te creperen van de pijn. Ik ben mijn leven kwijt. Hoezo positief? Hóe dan? En ook: kom zelf maar eens hier liggen met al die pijn. Eens kijken hoe positief jíj dan kunt zijn. Die mensen hadden echt geen idee wat ik doormaakte. En uitleggen hóe je dat dan moest doen, dat positief blijven, dat konden ze ook al niet!

Blij ei
Inmiddels heb ik een hoop bijgeleerd. En ben ik erachter gekomen dat er toch wel een kern van waarheid in die uitspraak van die goedbedoelende mensen schuilt. Dat je je echt beter voelt als je positief kunt blijven. Dat je warempel minder pijn voelt als je gelukkiger, vrolijker en dankbaarder bent. Betekent dat dan dat je de hele dag als een blij eitje door het leven moet huppelen? Nee, zo zit het nou ook weer niet in elkaar.

Resultaten van onderzoek
Dr. Afton Hassett, wetenschappelijk onderzoeker, klinisch psycholoog en anesthesioloog aan de medische faculteit van de University of Michigan (VS) heeft veel onderzoek gedaan naar positieve en negatieve gedachtes en gevoelens bij mensen met langdurige pijn. Zij stelt dat slechts 30% van de chronisch pijnpatiënten goed met hun pijn omgaan en dat dit bijna altijd komt doordat ze meer positieve gedachten en emoties hebben dan negatieve. Hoe komt dat? Waarom hebben bij slechts een derde van elke bestudeerde groep van chronisch pijnpatiënten de positieve emoties de overhand? Waarom is steeds maar een derde veerkrachtig genoeg om goed met hun pijn om te kunnen gaan?

Continu bezig met overleven
Hassett stelt dat chronisch pijnpatiënten continu bezig zijn met overleven. Ze moeten werken om de rekeningen betalen en voor het huishouden en hun gezin zorgen. Dat slurpt alle energie op die de patiënten tot hun beschikking hebben. Daardoor gaat er een heel belangrijk iets verloren en dat is het plezier in het leven. Ze doen te weinig leuke dingen meer, zien hun familie en vrienden minder en hebben geen tijd of energie meer over voor activiteiten waar ze vrolijk van worden. Daardoor hebben de meeste chronisch pijnpatiënten gewoonweg te weinig positieve emoties in hun leven.

Dr Afton Hassett

Dat is verdrietig, want uit tal van onderzoeken is bekend dat negatieve emoties een verslechtering van de klachten met zich meebrengen en dat positieve gedachtes en emoties de pijnervaring juist verkleinen. Dat wil niet zeggen dat je negatieve emoties moet onderdrukken, want dat werkt niet. Men heeft uitgevonden dat het helpt om je negatieve gevoelens wat te verkleinen alleen al door ze te benoemen. Als jij die emoties in een paar woorden kunt omschrijven, is dat al een krachtige prikkel voor je brein om die emotie te verkleinen.
Daarnaast is de werking van de positieve gevoelens gelukkig onafhankelijk van de negatieve. Je kunt dus best somber en zelfs een beetje depressief zijn, dan nog kun je door positieve gedachtes en emoties je pijn verminderen. Wanneer je al zo lang pijn hebt, is het ook bijna een must om je plezier uit de kleine dingen te halen. Dingen, die je wellicht over het hoofd zag toen je nog helemaal gezond was, maar waar je ook nu nog te weinig op let.

Naast positieve emoties gaat het vooral ook om positieve ervaringen of activiteiten. Dan komen die positieve gedachten vanzelf. Bijvoorbeeld een ijsje eten, fijne muziek luisteren of een klus klaren.

Zeven procedures voor meer plezier en geluk in je leven
Hassett reikt ons een aantal procedures aan waarmee mensen met langdurige pijn aan de slag kunnen om positieve emoties, plezier en geluk in hun leven terug te vinden en om hun veerkracht te vergroten. Ik heb ze hieronder voor je opgeschreven. Je hoeft ze natuurlijk niet allemaal te doen. Kies er een paar uit waarvan je denkt dat ze het beste bij jou passen en probeer die een voor een uit, totdat je de voor jou prettigste manier gevonden hebt.

1. Sociaal netwerk
   Probeer een groter sociaal netwerkte krijgen. Maak meer contact met de mensen om je heen. Kijk de mensen aan en lach hen zo nu en dan eens toe, ook al is het iemand die je nog niet kent. Neem ook wat vaker contact op met je vrienden en spreek meer dingen af om samen te doen, ook al denk je dat je er de energie niet voor hebt. Je zult zien dat je van die sociale afspraakjes juist vaak meer energie krijgt. Uit mijn boek ‘Lieve Help!’ kun je leren hoe je je sociale netwerk kunt onderhouden of zelfs kunt vergroten. Ook in hoofdstuk 12 vind je veel tips.
2. Leuk je woonomgeving op
   Als je huis niet zo gezellig en vrolijk is, bijvoorbeeld door weinig licht en zware, oubollige, donkere spullen, dan kun je daar vaak gemakkelijk iets aan doen. Je hoeft geen kapitalen neer te tellen voor een emmer witte latex van de Gamma of Praxis en lichte meubeltjes van Ikea of Leen Bakker. Je kunt wellicht ook nog je slag slaan in de kringloopwinkel of op Marktplaats. Dat is meteen ook een prima plek om je oude spullen een tweede leven te geven. Koop wat leuke accessoires in vrolijke, lichte kleuren, zoals gezellige kussens, fotolijsten of manden. Van een lief bloemetje zul je beslist ook een beter humeur krijgen. Als er grote bomen of struiken het zonlicht buitenshuis houden, kun je daar misschien iets aan laten doen.Een sombere omgeving kan echter ook zitten in de sfeer die er bij jou thuis hangt. Verras je familie eens en breng muziek, kunst, foto’s en gezelschapsspelletjes in je huis. Het hoeft allemaal niet duur of ingewikkeld te zijn om de boel wat op te vrolijken.
3. Dankbaarheidsdagboek
   Houd dertig dagen lang een dankbaarheidsdagboek Wat houdt dan in? Je schrijft elke dag in een schrift drie dingen op waar je dankbaar voor bent. Dat mogen hele kleine dingetjes zijn, zoals blij met iemand die naar je glimlachte, een vriendin die belde, de zon die zo heerlijk op je gezicht scheen vanochtend of dat je je goed genoeg voelde om een wandelingetje te maken. Maar ook grote dingen, zoals ‘ik ben dankbaar voor mijn kinderen’. Soms kan het goed nadenken of zoeken zijn voordat je iets vindt, maar er zijn altijd ergens wel lichtpuntjes geweest. Doe het elke dag op ongeveer dezelfde tijd, dat werkt het beste. Probeer erbij te glimlachen wanneer je het opschrijft. Je kunt het heel uitgebreid opschrijven, maar als je weinig tijd hebt kun het ook in een regel noteren.Het moeten elke dag nieuwe dingen zijn. Als je dus al eens je kinderen hebt gebruikt of het lekkere zonnetje, dan mag je dat de dag erna niet meer gebruiken. Dat wordt na enkele dagen al best lastig, waardoor je gedwongen wordt om overdag heel bewust bezig te zijn om de fijne of leuke dingen om je heen op te merken. Daardoor ga je veel meer mooie dingen in je leven zien en waarderen.
4. Tijd voor jezelf
   Reserveer elke dag een tijdsblok van een uur of een halve dag per week. Gebruik deze tijd exclusief voor jezelf en voor je eigen plezier. Probeer hier niks tussen te laten komen. Doe iets wat je fijn vindt. Lees bijvoorbeeld lekker je boek, mediteer, maak muziek, ga schilderen, neem een uitgebreid bad of boek een massage of pedicure. Gewoon iets waar jij van houdt en dat iets voor jou alleen is. Geniet daar heel bewust van.
5. Doe iets aardigs
   Oefen bewuste vriendelijkheid. Elke dag doen we waarschijnlijk een paar aardige dingen voor een ander, maar doordat we er niet bewust mee bezig zijn, hebben we helemaal niet meer in de gaten wat dit voor jezelf doet en hoezeer het door de ander wordt gewaardeerd. Doe een week lang elke dag drie aardige dingen: iets voor jezelf, iets voor een bekende en iets voor een vreemde. Als je dit doet, kijk de ander dan in de ogen en wees vriendelijk. Verwacht geen tegenprestatie, maar neem het wel bewust waar als de ander dankbaar is. Als je iets aardigs voor jezelf doet, realiseer je dan hoe belangrijk het is om goed voor jezelf te zorgen en lief voor jezelf te zijn. Schrijf een week lang ’s avonds op welke aardige dingen je die dag hebt gedaan en schrijf er ook bij welk gevoel je erbij had.
6. Dat ging goed!
   Schrijf een week lang elke dag drie dingen op die goed gingen die dag. Ook dit mogen weer heel kleine dingen, maar ook grote zijn. Focus er niet alleen op wát er goed ging, maar ook waardóór ze goed gingen. Schrijf dit er ook bij. Ook wat je er zelf eventueel aan gedaan hebt om te zorgen dat het goed ging.
7. Spaarvarken
   Maak een ‘spaarvarken’. Een gewoon kartonnen doosje kan hier prima voor gebruikt worden. Denk elke avond na welke personen, dingen of gebeurtenissen jou die dag gelukkig hebben gemaakt. Maak desnoods een lijstje en kies er dan eentje uit waarbij je even een momentje bewust nageniet. Waarom was dit bijzonder voor je? Beschrijf nu dit moment op een notitieblaadje. Gebruik genoeg details om later weer meteen te herkennen waarover dit ging. Schrijf er de datum bij, vouw het papiertje op en stop het in het Doe dit dertig of zestig dagen lang. Aan het eind van die periode maak je je spaarvarken open en lees je al je briefjes. Als het goed is, herinner je je meteen weer welke dingen je gelukkig hebben gemaakt in de afgelopen periode. Je kunt het openmaken van het spaarvarken natuurlijk ook bewaren voor moeilijke tijden, omdat je het dan harder nodig hebt.We zijn een beetje het vermogen verloren om onze gelukkige momenten terug te halen. Op de een of andere manier denken we gemakkelijker terug aan de negatieve gebeurtenissen dan aan de positieve. Met de methode van het spaarvarken zijn we ons niet alleen elke dag wat bewuster van de dingen die ons blij maakten, maar ook aan het einde van de periode, wanneer we alles nog eens overlezen en het opnieuw beleven.

De bovenstaande procedures van Afton Hassett zijn alleen bedoeld om minder pijn te voelen. Nee, het blijkt ook nog eens zo te zijn dat positieve mensen gelukkiger, gezonder en gezelliger zijn. De moeite waard om eens even door te lezen en te kijken waar jij wat aan je instelling kunt veranderen. Dit kan natuurlijk allemaal niet van vandaag op morgen. De manier waarop je in het leven staat verander je niet zomaar even. Lees het lijstje dan ook regelmatig over.

Dit blog is in uitgebreidere vorm opgenomen in mijn boek:

‘Overleven met chronische pijn’ omslag

‘OVER LEVEN MET CHRONISCHE PIJN’.
Maak met eenvoudige aanpassingen je leven binnen zes maanden weer leuk en zinvol, ondanks de pijn.

Hier lees je meer over dit boek.

Meer blogs vind je hier 

In onze besloten groep (Chronische pijngroep Boek-en-steun), kun je met bijna 4000 lotgenoten contact hebben.